چاپ PCB در منزل (قسمت 2)

به قسمت دوم از آموزش چاپ PCB در منزل خوش آمدید .

در این بخش از آموزش قصد داریم تا به فاز عملیاتی چاپ PCB در منزل بیشتر بپردازیم .

مروری بر قسمت اول چاپ PCB در منزل

در قسمت اول یاد گرفتیم که PCB مخفف کلمه Printed circuit board به معنی تخته مدار چاپی است ، که در ایران به آنها فیبر مدار چاپی میگویند.

و همچنین فیبر مدار چاپی اصولا از ترکیب یک لایه مسی و یک لایه سابستریت از جنس های : فایبرگلاس ، رزین فنولیک ، ورقه های کاغذ ، آلومینیوم و… ساخته میشود.

از اهمیت PCB گفتیم که باعث میشود تا برای ساخت یک مدار الکترونیکی از سیم کشی های فیزیکی کمتری استفاده کنیم و کارایی و عمر بالا و همچنین زیبایی بیشتری به مدارات خود بدهیم.

دیدیم که روش های گوناگونی برای چاپ PCB وجود دارد و چند مورد از این روش ها برای چاپ PCB در منزل مناسب است مثل روش استفاده از کاتر یا ماژیک ضد اسید که دریافتیم قابل اطمینان نیستند و زیاد کاربردی نیستند، اما روش دیگری هم وجود دارد به نام چاپ با اتو که تقریبا کیفیت مطلوبی دارد و میتوان از این روش برای چاپ PCB در منزل استفاده کرد.

ترتیب مراحل چاپ PCB در منزل به شرح زیر است :

1. طراحی و خروجی گرفتن از طرح
2. انتخاب نوع برگه و پرینتر
3. جمع آوری مواد لازم برای چاپ PCB در منزل
4. برش PCB
5. تمیز کردن PCB 
6. تنظیم طرح 
7. اعمال تینر یا استون یا هر حلال دیگر به برگه
8. حرارت دادن توسط اتو
9. انداختن PCB داخل آب
10. جداسازی برگه از روی PCB
11. خشک کردن PCB
12. رفع مشکلات و ایرادات بعد از جداکردن برگه
13. اسید کاری
14. پاک کردن تونر ها
15. برش قسمت های اضافی PCB 
16. سوراخ کاری
17. تمیز کاری نهایی

که ما در قسمت اول تا مرحله دوم ، یعنی انتخاب نوع برگه و پرینتر پرداختیم .

بررسی کردیم که برگه مناسب برای چاپ PCB در منزل به روش اتو ، برگه گلاسه یا برگه لیبل است که دارای سطحی صیقلی است و برای این کار مناسب هستند .

همچنین متوجه شدیم که باید حتما از پرینتر لیزری استفاده کنیم و اساسا مراحل کار ما در این روش به نحوه عملکرد پرینتر لیزری که با حرارت طرح را بر روی برگه چاپ میکند نزدیک است .

پیسنهاد میکنیم اگر قسمت اول آموزش چاپ PCB در منزل را مطالعه نکردید ، حتما ابتدا آن را مطالعه کنید و سپس به این قسمت مراجعه کنید.

---

3- جمع آوری مواد لازم برای چاپ PCB در منزل

برای چاپ PCB در منزل به مواد و ابزاری نیاز داریم که به راحتی در دسترس هستند و میتوان از آنها برای چاپ PCB استفاده کرد .

این ابزار و مواد به شرح زیر میباشند.

• فیبر مدار چاپی
• اتو یا دستگاه پرس کارت
• (وردنه در صورت نیاز)
• برگه گلاسه یا لیبل
• تیغ کاتر ، چسب نواری ، قیچی و…
• ظرف برای آب و اسید کاری
• اسید
• جوهر نمک ( خیلی کم ، صد درصد نیاز نیست)
• تینر یا استون یا لاک پاک کن و یا محلول چاپ PCB
• ماژیک ضد اسید
• سیم ظرفشویی یا سنباده نرم
• لوازم ایمنی مثل ماسک ، عینک ، دستکش و…
• صبر و حوصله + تلاش و پشتکار (خیلی زیاد)

همانطور که ملاحظه کردید به ابزار ها و موادی نیاز داریم که در اکثر منازل پیدا میشود .

در ادامه از تک تک این مواد و ابزار استفاده میکنیم.

---

4- برش PCB

یکی از مهم ترین مراحل در بین مراحل چاپ PCB در منزل ، مرحله برش PCB است.

شاید با خود بگویید برش هم مگر قاعده و قانون دارد؟!! باید بگویم که بله !

ابتدا باید بگوییم که سایز فیبر مدار چاپی خام برای برش خود را تقریبا از هر طرف به اندازه 5mm بزرگ تر در نظر بگیرید.

برای چاپ PCB در منزل تمام برش های شما باید صاف باشد و ما با استفاده از این ابزاری که در دسترس داریم نمیتوانیم برش هایی با شکل های خاص ایجاد کنیم .

برای ایجاد برش در PCB هرگز از اره های آهن بر و یا اره هایی که دندانه های بزرگی دارند استفاده نکنید ، زیرا این اره ها ، در هنگام برش PCB اگر کمی فشار زیاد باشد ، باعث شکسته شدن PCB میشوند و همچنین تیغه های بزرگ باعث ایجاد پلیسه های زیاد در طرفین محل برش میشود.

• راه حل چیست؟

استفاده از اره مویی برای برش PCB یکی از بهترین گزینه ها است. چون تیغ های اره مویی معمولا دندانه های ریزی دارد کمتر به PCB آسیب میرساند و پلیسه کمتری هم ایجاد میکند.

اما استفاده از اره مویی نیز وقت گیر است و اگر مهارت در کار کردن با اره مویی نداشته باشید ، دائم شاهد شکستن تیغ برش کاری خواهید بود !!

• راه حل بهتری برای برش PCB در منزل وجود دارد؟

باید بگویم بله ، بهترین راه برای برش PCB در منزل ، استفاده از تیغ کاتر است .

اما استفاده از تیغ کاتر هم برای برش PCB قائده و قانون خود را دارد . برای برش دادن PCB با تیغ کاتر ابتدا باید خطوط برش خود را بر روی سطح PCB به کمک یک مداد یا خودکار مشخص کنید ، سپس تیغ کاتر را برعکس در دست بگیرید و یک خط کش یا یک فیبر دیگر را بر روی خطوط قرار دهید تا هنگام برش کاری تیغ از روی محل برش منحرف نشود .

دقت داشته باشید که برای برش با تیغ کاتر باید خطوط برش را از ابتدای یک طرف فیبر مدار چاپی تا طرف دیگر کامل بکشید و نمیتوانید در برش با کاتر یک برش تا وسط فیبر ایجاد کنید. ( برش ها سرتاسری باید باشد) اگر متوجه نشدید ، بهتر است خودتان تست کنید تا دریابید که باید برای برش با تیغ کاتر یک برش مستقیم و سرتاسری ایجاد کنید .

بعد از اینکه نکات برش را متوجه شدید همانطور که گفته شد تیغ کاتر را برعکس در دست گرفته به طوری که قسمت تیز تیغ کاتر به سمت خودتان باشد و قسمت پشت تیغ که کند است به سمت PCB و خط کش .

خط کش را محکم بر روی PCB فشار داده و پشت تیغ کاتر را بر روی سطح PCB و مماس با خط کش و خطوط برش بکشید و تا انتهای لبه فیبر مدار چاپی این خراش دادن و کشیدن پشت تیغه کاتر را ادامه دهید..

همانطور که مشاهده میکنید وقتی که به انتهای مسیر  برش و لبه فیبر مدار چاپی خام میرسید ، به علت کشیده شدن پشت تیغ کاتر بر روی سطح فیبر ، لایه سطح مسی فیبر مدار چاپی خط افتاده و برش شما با عمقی که ایجاد کرده است باعث برش خوردن لایه مسی روی فیبر مدار چاپی شده است .

این عمل کشیدن تیغ بر روی خط برش به کمک خط کش و پشت تیغ کاتر را برای چندین بار پشت سر هم بر روی خط برش انجام دهید تا عمق برشی تقریبا به اندازه نصف قطر فیبر مدار چاپی ایجاد شود .

سپس فیبر مدار چاپی خام که به کمک پشت تیغ کاتر بر روی آن برشی با عمق 50 درصدی ایجاد کردید را به سمت خودتان بگیرید طوری که سطح مسی فیبر مدار چاپی به طرف خودتان باشد ، سپس دو انگشت شست خود در دو طرف محل برش قرار داده و به داخل فشار دهید و لبه های فیبر مدار چاپی را که به کمک چهار انگشت خود نگه داشته اید را به سمت خود بکشید .

با انجام این عمل فیبر مدار چاپی از روی محلی که برش ایجاد کردید شکسته خواهد شد بدون هیچ آسیبی به فیبر مدار چاپی .

در روش استفاده از پشت تیغ کاتر حتما ایمنی را رعایت کنید و همچنین این روش احتمالا برای بار اول کمی شما را به چالش بکشد ، اما پس از ایجاد چنیدن برش با این روش و یاد گرفتن نحوه اجرای این برش خواهید دید که زیاد هم سخت نیست و قابلیت اطمینان بالایی دارد.

پس از ایجاد برش کار تمام است؟ 

خیر ، هنوز تمام نشده . بعد از اینکه فیبر را برش دادید خواهید دید که در لبه محل هایی که برش ایجاد کردید پلیسه هایی وجود دارد که باید آنها را از بین ببرسید و لبه ها را صاف کنید ، برای این کار میتوانید از سک سوهان یا سنباده استفاده کنید . ( اگر سوهان یا سنباده در دسترس نبود میتوانید با گوشه یک فیبر دیگر بر روی پلیسه ها بکشید تا پلیسه ها از بین بروند)

برش کاری تمام شد.

---

5- تمیز کردن PCB

بعد از برش کاری لکه هایی بر روی سطح PCB ایجاد میشود که اکثرا هم لکه های اثر انگشت و چربی هستند که این لکه ها را اگر پاک نکنید باعث میشوند تا از چاپ PCB در منزل به خوبی جواب نگیرید .

برای تمیز کردن سطح فیبر مدار چاپی میتوانید از چند روش استفاده کنید .

روش اول :

روش اول استفاده از سیم ظرفشویی یا سمباده نرم است . سیم ظرفشویی را بر روی سطح فیبر مدار چاپی به صورت دورانی بکشید تا لکه ها از بین بروند و لسطح فیبر یکدست شود ، بعد از اینکه با سیم ظرفشویی سطح فیبر را کشیدید باید به کمک یک سمباده نرم کاملا سطح فیبر را صیقلی و یکدست کنید و آثار خراش های سیم ظرفشویی را از بین ببرید .

اما این روش معایبی دارد و آن هم این است که باعث نازک شدن لایه مسی روی سطح فیبر میشود که این مشکل در روش دوم رفع شده است.

روش دوم :

روش دوم استفاده از محلول جوهر نمک و آب است .

جوهر نمک اسیدی بسیار قوی و خورنده است. به دلیل خاصیت خورندگی از شکل رقیق آن در خانه ها برای پاک کردن سطح توالت، ضدعفونی و از بین بردن زنگ زدگی فلزات استفاده می کنند.

ما هم از این ویژگی جوهر نمک استفاده میکنیم و مقدار کمی از آن را با آب ترکیب میکنیم .( یک قاشق غذا خوری آب ، 1/4 قاشق غذا خوری جوهر نمک)

بعد از اینکه آب و جوهر نمک را با هم ترکیب کردیم به کمک یک دستمال این محلول را بر روی سطح فیبر مدار چاپی میکشیم .

با کشیدن این محلول بر روی سطح فیبر میبینید که به طور معجزه آسایی سطح PCB تمیز شده و تمام لکه ها از بین میرود.

اما این روش هم معایبی دارد که نمیتوان از آن چشم پوشی کرد و آن هم این است که بعد از استفاده از این محلول سطح فیبر مدار چاپی سریع تر اکسید میشود ، پس اگر از این روش استفاده میکنید حتما بعد از تمیز کردن ، فیبر مدار چاپی را با پلاستیک وکیوم کرده و یا سریعا مراحل چاپ PCB در منزل را انجام دهید.

---

6- تنظیم طرح و چسب زدن

طرح را بعد از اینکه بر روی برگه گلاسه یا لیبل طبق روش آموزش هایی که در قسمت اول داده شد پرینت گرفتید ، برش دهید .

در قسمت برش PCB در گفتیم که لبه های PCB را 5mm بیشتر در نظر بگیرید همچنین برای برش زدن طرح باید از کادر های طرح از هر طرف حدود 10mm با فاصله برش بزنید تا لبه های کاغذ از سایز PCB بزرگ تر باشد .

دلیل اینکه باید بزرگ تر باشد هم این است که مجبور شوید تا حاشیه های اضافی طرح را ، تا بزنید و در پشت فیبر که سطح مسی ندارد به کمک یک تکه چسب نواری مهار کنید . این کار باعث میشود تا طرح در هنگام فشار دادن با اتو جا به جا نشود و همچنین چسب نواری چون نوعی پلاستیک است ، اگر با کف اتو برخورد کند ، باعث آسیب رسیدن به کف اتو میشود.

---

7- اعمال تینر یا استون به برگه طرح

بعد از تنظیم نوبت به اضافه کردن تینر یا لاک پاک کن یا استون و یا هر حلال دیگر رنگ است.

همانطور که در قسمت اول آموزش چاپ PCB در منزل گفته شد ، تونر را میتوان به کمک تینر یا استون یا لاک پاک کن از برگه جدا کرد و در اینجا هم ما میتوانیم به کمک تینر یا استون تونر های روی برگه طرح را مستعد جدا شدن از برگه طرح بکنیم .

دقت کنید که زیاد از تینر یا استون استفاده نکنید چون استفاده زیاد از حلال های رنگ باعث میشود تا کاملا تونر ها از روی برگه جدا شوند و طرح شما از بین برود و به مرحله فشار با اتو نرسید ، به اندازه خیلی کم به کمک یک تکه دستمال این حلال ها را بر روی برگه اضافه کنید تا جذب برگه شوند.

---

8- حرارت دادن توسط اتو یا دستگاه پرس کارت

به یکی از مهم ترین مراحل چاپ PCB در منزل رسیدیم .

در این مرحله باید برگه گلاسه یا لیبل را بر روی سطح فیبر به کمک اتو و یا دستگاه پرس کارت فشار دهیم .

دقت کنید که فشار طوری نباشد که برگه جا به جا شود و همچنین دمای اتو باید بین 80 تا 130 درجه باشد .

عملیات فشار دادن و اتو کردن برگه را حدودا ده دقیقه انجام دهید .

تایم بندی این مرحله با توجه به نوع اتو شما ، اندازه فشاری که وارد میکنید و ابعاد طرح شما میتواند متفاوت باشد و باید بعد از چند بار آزمون و خطا این تایم بندی را بدست بیاورید ، اما در اکثر موارد وقتی که برگه به خوبی به سطح فیبر مدار چاپی چسبیده باشد زمان آن رسیده که دیگر دست از اتو کشیدن بردارید.

دقت کنید که اتو را دائم بر روی برگه و فیبر نگذارید و هر از چند گاهی فشار و اتو را برداشته و با نوک اتو حاشیه ها و کادر ها را بکشید .

یک راه دیگر نیز هست و آن هم استفاده از وردنه آشپزخانه برای اعمال فشار است .

اگر کفه اتو دارید و میتوانید آن را بر روی یک سطح محکم به خوبی مهار کنید حتما از این روش استفاده کنید .

کفه اتو را برعکس قرار داده و فیبر مدار چاپی را هم بر روی آن قرار دهید ، سپس به کمک یک وردنه بر روی طرح و فیبر مدار چاپی با اعمال فشار غلطک کنید . با این کار حرارت از پایین به فیبر اعمال شده و فشار از بالا و همین امر باعث میشود تا طرح بهتر به PCB منتقل شود.

این کار را هم به مدت حدودا 10 دقیقه دائم تکرار کنید ، اما باز هم زمان دقیق به میزان فشار و دما و طرح شما بستگی دارد که با آزمون و خطا میتوانید به تایم بندی مناسب برسید.

اما یک روش دیگر نیز وجود دارد و آن هم استفاده از دستگاه پرس کارت یا لمینیتور است.

این دستگاه دارای چهار غلطک است دو تا در ورودی خود و دو تا در خروجی خود . این غلطک ها نرم هستند و در عین حال داغ و همچنین بر روی یکدیگر در حال چرخش هستند . اگر شما طرح را به خوبی بر روی فیبر مدار چاپی محکم کرده باشید تا جا به جا نشود ، میتوانید فیبر را به ورودی این دستگاه وارد کنید تا به خوبی طرح بر روی سطح فیبر مدار چاپی پرس شود .

دقت کنید که برای استفاده از دستگاه پرس کارت باید طرح را به خوبی بر روی سطح فیبر محکم چسب زده باشید.

از این دستگاه لمینیتور برای تولید PCB به روش لمینت حساس به نور هم استفاده میشود

برای خواندن مقاله آموزش چاپ PCB با لمینت حساس به نور بر روی این لینک کلیک کنید.

همانند دو روش قبلی باز هم در این روش باید تایم بندی نهایی را به صورت آزمون و خطا به دست آورید .

---

9- انداختن فیبر مدار چاپی بعد از اتو  داخل آب

بعد از اینکه طرح را به خوبی بر روی سطح فیبر مدار چاپی پرس کردید ، پس از گذشت چند دقیقه و رسیدن دماس فیبر به دمای اتاق ، باید فیبر و طرح را داخل آب بیندازید تا آب به داخل برگه نفوذ کند و باعث شود تا کم کم برگه چسبندگی خود را از سطح PCB از دست بدهد.

دمای آب در این مرحله مقداری از دمای اتاق بیشتر باشد خوب است .

فیبر مدار چاپی را بگذارید به مدت حدودا 10 دقیقه در داخل آب باشد تا خوب جدا شدن لایه های برگه را ببینید.

باز هم این تایم بندی به نوع برگه و سایز طرح شما بستگی دارد.

---

10- جدا کردن برگه از فیبر مدار چاپی

یکی دیگر از مراحلی که دارای اهمیت زیادی است و معمولا کمتر هم به آن توجه میشود ، جدا کردن برگه از روی سطح فیبر مدار چاپی است .

پس از اینکه مطمئن شدید تا طرح به خوبی نم کشیده و کاغذ به راحتی جدا میشود ، ابتدا چسب ها را به آرامی جدا کنید، سپس به یاد بیاورید که طرح را از کدام جهت بر روی سطح فیبر چسبانده اید .

بعد از قسمتی شروع کنید به جدا کردن برگه از فیبر که ترک های با قطر بیشتری دارد. این کار باعث میشود تا اگر احیانا هنوز کاغذ خوب نرم نشده باشد از دوباره فیبر را داخل آب قرار دهید و با حداقل آسیب به برد کار را پیش ببرید.

بعد از جدا کردن کاغذ ، هنوز قسمت هایی از کاغذ ها هستند که بر روی سطح مسی باقی مانده است ، این کاغذ ها را به کمک یک مسواک خیلی نرم و یا با استفاده از یک پنس به آرامی از سطح فیبر جدا کنید.

( دقت کنید که حساس ترین مرحله در فرآیند چاپ PCB در منزل همین مرحله است.)

---

11- خشک کردن فیبر مدار چاپی

بعد از جدا کردن کاغذ میبینید که طرح بر روی فیبر مدار چاپی نقش بسته است و باید در مرحله بعد فیبر را خشک کنید .

برای خشک کردن فیبر مدار چاپی میتوانید آن را بر روی یک پارچه قرار دهید تا کم کم خشک شود و همچنین میتوانید از یک سشوار برای خشک کردن فیبر مدار چاپی استفاده کنید و توصیه میکنیم که سشوار را با فاصله از فیبر مدار چاپی نگه دارید و حتما حتما این مرحله خشک کردن را انجام دهید و از آن ساده عبور نکنید.

---

12- رفع مشکلات و ایرادات

همانطور که تا به اینجا متوجه شدید اکثر مراحل چاپ PCB در منزل به صورت دستی انجام میشود و همین باعث بالا رفتن درصد خطا در فرآیند تولید میشود.

به همین منظور حتما بعد از اینکه فیبر مدار چاپی را خشک کردید باید آن را چک کنید و اگر جایی از طرح روی فیبر مدار چاپی اتصالی وجود دارد به کمک تیغ کاتر با رعایت احتیاط آن را برداشته و اگر ترکی قطع شده ، آن ترک را به کمک ماژیک های ضد اسید ترمیم کنیم.

ماژیک های ضد اسید معمولا در بازار ایران به ماژیک های چاپ PCB نیز معروف هستند . اما شما میتوانید از ماژیک های نقره ای ، طلایی یا سفید با برند Snowman که نوعی ماژیک لتراست هستند نیز استفاده کنید که پوشانندگی خوبی دارند و در اسید و مایعات حل نمیشوند.

---

13 – اسید کاری

هدف از اسید کاری ، از بین رفتن مس های اضافی روی فیبر مدار چاپی است و باقی ماندن ترک ها و المان های مورد نظر در طراحی .

برای اسید کاری فیبر های مدار چاپی چندین نوع اسید وجود دارد که همه این اسید ها مناسب اسید کاری برای چاپ PCB در منزل با روش اتو مناسب نیستند .

چون وقتی فلز مس در اسید در حال خورده شدن است ، این فرآیند شیمیایی تولید حرارت میکند و ما در روش اتو دقیقا با حرارت طرح را بر روی سطح فیبر ایجاد کردیم ، حالا اگر حرارت زیاد شود طرح روی فیبر از بین میرود و تمام مس ها و ترک ها از بین میروند.

به این منظور یک نوع اسید در بازار وجود دارد که با نام اسید PCB ، اسید مدار چاپی یا اسید سیاه شناخته میشود . این اسید مناسب چاپ PCB در منزل است و خطرات شیمیایی و بهداشتی کمتری هم دارد ( البته نسبت به دیگر اسید ها )

همچنین در فرآیند اسید کاری دمای این نوع اسید کمتر بالا میرود.

برای اسید کاری حتما از ظروف پلاستیکی یا شیشه ای استفاده کنید و اگر از ظروف پیرکس استفاده میکنید ایرادی ندارد دمای اسید را بر روی شعله گاز مقداری افزایش دهید در حد 50 درجه کافی است ، اگر هم از ظروف شیشه ای استفاده میکنید که دمای اسید با دمای اتاق برابر باشد هم جواب کار ما را میدهد.

نکته ای که باید به آن اشاره کنیم هم این است که دمای اسید هرچه بالاتر باشد ، سرعت اسید کاری هم بیشتر است ، اما از سوی دیگر دمای اسید کاری هم در این روش نباید زیاد باشد ، چون به تمام برد مدار چاپی آسیب میرسد.

همانطور که گفته شد ، اسید های دیگری هم وجود دارند که مناسب چاپ PCB در منزل نیستند که ما در اینجا به آنها نمیپردازیم.

فیبر را داخل اسید انداخته و به آرامی ظرف اسید را تکان میدهیم تا فیبر مدار چاپی در اسید دائم در حال حرکت باشد تا زمان اسید کاری کاهش پیدا کند.

---

14- پاک کردن تونر ها

بعد از اسید کاری باید فیبر مدار چاپی را با آب بشویید تا اسید های روی آن از بین برود .

سپس باید فیبر را چک کنید تا تمام قسمت ها اسید کاری شده باشد و اتصالی نداشته باشید . اگر جایی هنوز نیاز به اسید کاری دارد همان قسمت را در اسید تکان دهید تا مس های اضافی از بین بروند.

بعد از اسید کاری باید تونر های روی سطوح مسی باقی مانده را از بین ببریم .

راه حل اول این است که به کمک سیم ظرفشویی بر روی سطح PCB میکشیم تا تونر ها از بین بروند اما این روش باعث میشود تا سطح PCB نیز کثیف شود و مقداری تغییر رنگ بر روی سطح PCB داشته باشیم و آن هم به خاطر کشیده شدن تونر ها بر روی سطح PCB است.

راه حل دوم هم این است که یک دستمال کاغذی بر روی سطح PCB قرار دهیم و سپس بر روی آن تینر یا استون بریزیم ، با این کار تونر ها از روی سطح PCB جدا شده و جذب دستمال کاغذی میشوند ، این روش صد درصد تونر ها را از روی سطح PCB جمع نمیکند و در آخر هم باید باز هم از سیم ظرفشویی استفاده کنید ، اما مطمئن باشید که خیلی تاثیر بیشتری بر تمیزی PCB شما دارد و تونر کمتری پخش میشود.

---

15- سوراخ کاری دستی

خوب به مراحل پایانی چاپ PCB در منزل رسیدیدم

همانطور که در قسمت اول آموزش به آن اشاره کردیم باید در تنظیمات طرح خروجی از Altium Designer ، محل سوراخ ها را مشخص کنیم تا در این مرحله به مشکل بر نخوریم .

برای سوراخ کاری PCB میتوانید از یک موتور DC و پک های سه نظام مناسب سوراخ کاری PCB استفاده کنید .

چند نکته برای سوراخ کاری دستی PCB :

• مته محکم در جای خود باشد و لرز نداشته باشد.
• حتما دریل و مته سوراخ کاری را عمود بر سطح PCB بگیرید تا سوراخ ها کج نباشند.
• PCB را در جای خود محکم کنید
• سطح زیر PCB در این روش آسیب میبیند پس از یک تکه چوب یا پلاستیک بلااستفاده برای سطح زیر PCB استفاده کنید.
• سعی کنید دور موتور را کنترل کنید و ابتدا با دور پایین یک سوراخ کوچک ایجاد کنید تا مته هنگام سوراخ کاری با دور بالا سر نخورد.
• ایمنی را رعایت کنید .

پس از سوراخ کاری متوجه خواهید شد که در محل های سوراخ کاری پلیسه هایی ایجاد شده است، که به کمک کشیدن یک PCB دیگر یا یک سطح تخت دیگر بر روی این پلیسه ها میتوانید آنها را از بین ببرید.

---

16- برش قسمت های اضافی کادر

دیگر کار تمام شده و احتیاجی به کادر اضافی دور PCB نیست ، میتوانید این اضافه کادر ها را به کمک اره مویی یا پشت تیغ کاتر که در بالاتر توضیح دادیم اقدام به برش اضافه های کادر بکنید.

---

17- چک کردن نهایی و تمیز کاری نهایی

بعد از اتمام فرآیند چاپ PCB در منزل میرسیم به یک مرحله پایانی و مهم

در آخر حتما حتما PCB را زیر نور گرفته و تک تک ترک ها و سطح PCB را چک کتید تا اگر جایی اتصالی رخ داده است به کمک تیغ کاتر این اتصالی را رفع کنید و اگر هم در جایی قطعی رخ داده به کمک سیم لحیم و هویه آن را ترمیم کنید .

سپس به کمک سیم ظرفشویی یا محلول جوهر نمک و آب سطح PCB را تمیز کنید تا تمام لکه ها و کثیفی های ایجاد شده در فرآیند چاپ از بین برود.

و اگر نمیخواهید PCB را همان لحظه مونتاژ کنید ، حتما PCB را با یک پلاستیک وکیوم کنید تا سطح PCB اکسید نشود.

---

نتیجه گیری

در این سری از مقالات آموزشی چاپ PCB در منزل را یاد گرفتید .

چاپ PCB در منزل مراحل مختلفی دارد مثل : طراحی و خروجی گرفتن از طرح ، انتخاب نوع برگه و پرینتر ، برش PCB ، حرارت دادن توسط اتو ، جداسازی برگه از روی PCB ، رفع مشکلات و ایرادات بعد از جداکردن برگه ، اسید کاری و سوراخ کاری و… 

در قسمت اول آموختید که نوع برگه استفاده شده در این چاپ باید از چه نوع باشد ، و همچنین نکات بسیار مهمی که باید در طرح مورد نظر رعایت کنید و تنظیمات مربوط به نرم افزار Altium Designer .

در این قسمت هم روش چاپ PCB در منزل با استفاده از اتو را به طور کامل بررسی کردیم و سعی کردیم تا به صورت کامل تمام مراحل را مو به مو برای شما توضیح دهیم.

---

شرکت مرصا میتواند به شما در زمینه های مختلفی خدمات بدهد از قبیل :

• طراحی و تولید صفر تا صد مدارات الکترونیکی
• مونتاژ SMD و THT دستی و ماشینی
• خدمات تولید PCB
• تامین قطعات
• و….